Wrâldkampioen Frysk damjen - World Champion - Wereldkampioen: Marten Walinga, Waaksens

Geplaatst op: 10-08-2018

Finale
5e omloop:
 
Alexander Georgiev (Petersburg) – Jelle Wiersma (Wommels) : 1-0
Marten Walinga (Waaksens) – Foeke Tiemensma (Franeker) : kamp
 
6e omloop:
 
Jelle Wiersma – Alexander Georgiev : 0-1
Foeke Tiemensma – Marten Walinga : 1-0
 
Barrage: Georgiev – Walinga : 0-1

Eindstand Frysk!
1 Marten Walinga, Waaksens
2 Alexander Georgiev (3,5 punten in de finale)
3 Jelle Wiersma (3 punten)
4 Foeke Tiemensma (2 punten)

Spectaculair was de partij van Georgiev en Wiersma. Vanuit de opening plaatste Wiersma een gedurfde schijf in het centrum, wellicht om te verhinderen dat Georgiev zou afwikkelen naar een al te voorspelbaar kantspel. Op zeker moment offerde hij deze schijf (en een andere) voor een dam, die Georgiev weer ten koste van twee schijven kon vangen. De stand was nu weer in evenwicht, al leek het alsof de witte schijven minder stevig stonden. Wiersma koos echter opnieuw voor bezetting van het centrum, waarmee hij de linker flank van Georgiev klem leek te zetten, waarna een aanval op de andere flank ook nog kansrijk leek. Georgiev had er echter een onwaarschijnlijk mooi slagzetje in gevlochten: terwijl Wiersma zijn aanval voorbereidde, kreeg hij plotseling een dam, die meteen moest slaan. Hij kon weliswaar kiezen uit twee velden, maar in beide gevallen nam wit door een plakker de dam en twee schijven weer af, waarna hij altijd gewonnen stond. Fries dammen op zijn mooist!
 
Iets minder uitbundig was de partij van Tiemensma en Walinga. Allebei waren ze waarschijnlijk beducht voor puntverlies. De stand bleef steeds in evenwicht, hoewel het kleinste foutje waarschijnlijk fataal zou zijn geweest. Dit foutje werd echter niet gemaakt (of gevonden), er volgde een flinke afruil, en het eindspel begon met iets meer tempo voor Tiemensma. In de laatste fase koos Walinga, waarschijnlijk terecht, voor een afwikkeling naar remise.

’s Middags leek Wiersma voor een zo complex mogelijke opening te kiezen. Die mondde uit in een damzet voor Georgiev. De dam kon weer worden gevangen met zelfs een schijf voorsprong, en die schijf ging weer verloren ten koste van de stelling van Wiersma. Nu zag Georgiev zijn kans schoon, en na enkele zetten kwam er een vijf zetten diepe combinatie op het bord die Wiersma een schijf kostte en de partij. Daarmee waren zijn kansen op het kampioenschap verkeken.
 
Toen waren aller ogen gericht op de partij van Walinga en Tiemensma. De laatste had zich na drie nederlagen enigszins hersteld door twee keer remise te spelen, maar toonde nu over werkelijke vorm te beschikken. Hij gaf zijn tegenstander in een lastig positie geen duimbreed toe, en nam op het juiste moment de beslissing die hem de winst bracht.
 
Daarmee ontstond een bijzonder scenario: door de overwinning van de laagst geëindigde bleven Walinga en Georgiev beide op 3,5 punten steken, zodat er gebarrageerd moest worden. Dat gebeurde met verkorte speeltijd (30 minuten + 10 seconden per zet). Georgiev lootte wit, en speelde zijn gebruikelijke opening. Walinga nam geen risico en koos voor een behoudende voortzetting. In het begin van het middenspel was de stelling evenwichtig, maar had Walinga iets meer tempo, wat in die fase geen voordeel is. Georgiev kon een gunstige afruil nemen met daarna een kansrijke aanval op zwarts lange hoek, en zelf een uitstekende verdediging van de korte hoek. Hij gebruikte echter aanzienlijk meer tijd dan zijn tegenstander, en wist ten slotte niet meer de beste voortzetting te vinden. Hij miste een slagzet die Walinga nauwkeurig had voorbereid, en gaf daarna sportief de hand.

De wisselprijs voor de Eerste Wereldkampioen Fries Dammen

Het verhaal van deze prijs begint met de Friese schilder Lourens Alma Tadema. Hij liet zich voor zijn werk ‘Egyptische Schaakspelers’ (zie https://www.wikiart.org/en/sir-lawrence-alma-tadema/egyptian-chess-players-1865) inspireren door speelstukken die waren gevonden in de graven van de farao’s en combineerde die met een Fries dambord van 100 velden, zoals hij dat kende uit zijn jeugd.

Het resultaat was, dat bij velen in Europa het idee ontstond dat er in het oude Egypte reeds een oervorm van dammen had bestaan. Dit leidde weer tot kunst- en gebruiksvoorwerpen, zoals salontafeltjes met daarin een blad met een dambord en Egyptische afbeeldingen van messing.

Eén zo’n zeldzaam blad is gebruikt door de Stifting WFD als basis voor de wisselprijs. Juwelier Kramer uit Franeker, een begrip in Fryslân als het gaat om vakwerk in zilver, heeft het bord geheel en al verzilverd, met behoud van het oorspronkelijke reliëf. Dit is een verwijzing naar de historische damprijzen uit de 19de eeuw, toen men in de herbergen speelde om zilveren lepels, tabaksdozen en brandewijnkommen.

Vervolgens is dit zilveren kleinood door PyraSied te Leeuwarden, een bedrijf met al ruim 30 jaar ervaring in acrylaat en andere kunststoffen, in een passende en doorzichtige houder geplaatst. Op deze houder zullen de namen van de wereldkampioenen Fries Dammen nu en in de toekomst worden gegraveerd.

Deze unieke prijs blijft in Fryslân en zal waarschijnlijk een ereplaats krijgen in Tresoar, dat voor heel Nederland is aangewezen als kenniscentrum op het gebied van de denksport. De winnaar krijgt uiteraard, naast een geldprijs, een herinneringsmedaille en de onvergankelijke roem.

Foto's: Stifting WFD